Wie bepaalt wat een stralende toekomst is? Eentje zonder dieren (maar met mieren), eentje in het utopische Noorden (of het dystopische Zuiden?), eentje die je moeder en je buurt voor je hebben voorbestemd – of eentje die je, uiteindelijk, uit je schulp gebarsten, zélf kiest?
Is A Bright Future sciencefiction? Meestal denk je dan aan iets in de toekomst met hoogwaardige technologie. Hier hebben we beeldbuizen en cassettebandjes.
Maar we zitten ook niet zomaar in, zeg, de eighties. We hebben een dystopie – vertrouwd terrein voor sciencefiction – en we hebben in elk geval rare technologie. Zoals de kleine speakers met dierengeluiden: een hond, een vogel, een kat. Ze hangen aan lantaarnpalen of staan naast je bed ter vervanging. Want die dieren, die zijn er niet meer.
Zeggen ze.
Ze zeggen wel meer. Maar wie ‘ze’ zijn, is niet erg duidelijk. Geen idee of A Bright Future zich afspeelt in een dictatuur of zelfs een soort democratie. Het grappige is, dat dat helemaal niet stoort. Hoe raar en vreemd de situaties en gebeurtenissen in A Bright Future ook zijn, ze zijn allemaal direct duidelijk. Ik denk omdat de mensen erop reageren zoals wij ook meestal reageren op alles wat, in feite, totaal van de pot gerukt is in onze wereld: zo is het nu eenmaal.
De dieren zijn nu eenmaal uitgestorven (behalve de mieren). Er zijn nu eenmaal weinig jongeren. Je komt nu eenmaal in principe je eigen buurt nooit uit. En die jongeren die het hoogste scoren op de (rare, vreemde) testen, die sturen we nu eenmaal naar het Noorden. Zo gaan die dingen.
Terug lijk je niet te komen, van het Noorden. Het heeft iets te maken met productiviteit, algemeen nut en in afzondering leven met ‘je plant’ – het zaadje daarvoor krijg je mee. Maar het gaat niet echt om wat dat ‘Noorden’ precies inhoudt.
Het gaat er veel meer om dat iedereen je feliciteert als je uitverkoren bent en je tegelijk op het hart drukt dat het je moeder en je buurt enorm zou teleurstellen als je niet zou gaan – en dat je dus, verborgen onder felicitaties en bonussen en taart, onder de gigantische groepsdruk wordt gezet dat niemand zich zelfs maar zou kunnen vóórstellen dat je er zelf misschien anders over denkt.
Retrofuturistische speculative fiction is hier waarschijnlijk een betere omschrijving dan sciencefiction. En toch voelt het op een bepaalde manier alsof dit de wereld is die we steeds meer aan het worden zijn. A Bright Future lijkt soms een beetje op Van Warmerdam of Roy Andersson of Kaurismäki, maar dan meer weird dan grappig (hoewel grappiger, schijnt, als je Uruguayaans bent) – een beetje zoals de Griekse Weird Wave rond 2010. Maar alles voelt ook merkwaardig begrijpelijk. Groepsdruk en mentale slijtage kennen we allemaal. Net als die kleine kern van koppig verzet, als een getergde baby of puber, die diep van binnen begint te gloeien en die onstuitbaar groter wordt – totdat geen enkele wet of regel er nog tegen bestand is.
Martina Passeggi speelt de hoofdpersoon geweldig. Ze is van oorsprong danser, niet acteur, en ze maakt bijna alles duidelijk met haar houding, haar plek in de ruimte, haar bewegingen. “Ik zei altijd: ik moet er gebruik van maken dat Martina alles kan met haar lichaam”, aldus regisseur Lucía Garibaldi, en dus gingen ze improviseren. Wat onder meer leidde tot een van de buigzaamste dronkenschappen uit de filmgeschiedenis. Achterwaartse cambré, iemand?
KEES Driessen
LINKS
- https://www.youtube.com/watch?v=XccgXTpvEjo, leuk Tribeca-interview van Film Fest Report met regisseur Garibaldi die als kiem van het project haar frustratie beschrijft over dat ze ’s nachts niet onbezorgd kan gaan wandelen – terwijl ze daar juist zo van houdt. Een wereld waar je van houdt, maar die niet veilig voor je is: dat schemert inderdaad door A Bright Future.
- https://www.youtube.com/watch?v=jPCJIB1f7jk, een dansopleiding is helemaal geen slecht begin van een acteercarrière. Zeker als je later bijvoorbeeld door de lucht moet vliegen in een spinnenpakje. Ik wist niet dat Tom Holland ooit was begonnen als Billy Elliot en was dus amazed door zijn in optreden in Lip Synch Battle als een combi van Gene Kelly en Rihanna.
- https://movieswetextedabout.com/a-bright-future-review-an-deliciously-absurd-and-intriguing-sci-fi-film, je kan A Bright Future ook politieker interpreteren, zoals deze recensie die het ‘Noorden’ en ‘Zuiden’ ziet als de Global North versus de Global South. We bevinden ons tenslotte in Uruguay. ‘De zogenoemde derdewereldlanden kijken naar de noordelijke hemisfeer als het land van voorspoed en intellectuele ontwikkeling. Deze collectief gedeelde mening is niet gebaseerd op een feitelijke analyse, maar op eeuwen van kolonialisme en soft power-propaganda die het Zuiden afschilderen als inferieur aan de Europese en Noord-Amerikaanse continenten.’
